1. – 2. klasa: wprowadzenie najważniejszych pojęć
3. – 5. klasa: 1 godzina
Komputer, program, rozkazy
Postawe dzieciom pytanie: Co te jest komputer? Wynotuj
kilka określeń i spróbuj wskazać niewłaściwe. Na przykład:
„Komputer to maszyna”, „Przecież mikser jest
maszyną, a nie jest komputerem”, itp. Określenie, do którego
należałoby się zbliżyć, to:
Komputer to maszyna, która
potrafi wykonać program.
Co to jest program?
Program to ciąg rozkazów
|
P = CR |
- ten wzór napísz na tablicy i ciągle do niego wracaj podczas wprowadzania innych pojęć. |
Zapytaj uczniów, gdzie można spotkać się z pojęciem programu, co możemy uważać za program (np. przepis na ciasto, programy w pralce, kompozycja muzyczna itd.).
Jak możemy wydawać rozkazy?
Sformułujcie na przykład takie dwa rozkazy:
„Ziewnij”
„Podrap
się palcami swojej lewej nogi po swojej prawej łopatce”
Jaka jest różnica między tymi rozkazami? Potem napisz na tablicy:
|
rozkazy |
- wykonalne |
||
|
- niewykonalne |
|||
Od kogo zależy, czy rozkaz jest wykonalny czy nie? Od wydającego rozkaz czy od wykonującego rozkaz?
Wykonalność lub niewykonalność rozkazu zależy od jego wykonawcy. Na przykład człowiekowi ciężko jest podrapać się palcami nogi po łopatce, ale pewnie znajdziemy zwierzę, które wykona to bez problemu.
Poproś dzieci, żeby wydawali ci różne rozkazy i doprowadź
do tego, żeby znaleźli inne podziały rozkazów. Mogą to być na
przykład rozkazy (wychodzimy od tego, że siedzisz na
stoliku):
„Usiądź” - nie ruszaj się
„Wstań”
- podnieś się
„Podskakuj w miejscu” - zacznij
skakać
„Pisz na tablicy” - nic nie rób, bo nie
wiesz, co masz napisać
„Skacz naprzód” - staraj
się skakać tak, by nadepnąć na nogę temu, kto wydał taki rozkaz
Kiedy dzieci zaczną wydawać różne nieprzyjemne rozkazy, pora zakończyć grę i wyjaśnić dzieciom, że rozkazy możemy podzielić według działania na:
|
rozkazy |
- zgodne (konstruktywne) |
||
|
- odmowne (destruktywne) |
|||
|
- neutralne (nic nie robiące) |
|||
|
|
|||
Spróbuj chwilę porozmawiać z dziećmi, które z rozkazów były zgodne, które odmowne a które neutralne. Od kogo zależy, czy rozkaz jest zgodny, odmowny czy neutralny?
Ta cecha rozkazu (zgodny, odmowny, neutralny) zależy od wydającego rozkaz. Kiedy na przykład wydający polecenia każe ci przeformatować dysk komputera, z Twojego punktu widzenia może to wyglądać na katastrofę, ale decyduje ten, kto wydaje polecenie.
Ważna uwaga nie tylko dla dzieci: rozkazy, które wydajemy w programowaniu i w życiu, powinny być wykonywalne i zgodne!
Zgadnij, o jakie rozkazy chodzi (wykonywalne, niewykonalne, zgodne, odmowne czy neutralne):
Napisz zadanie z matematyki!
Zniszcz Słoneczko!
Zetnij drzewo w lesie!
Nakarm głodne zwierzątko!
Obróć się dokoła!
Skocz z okna!
Pomóż mamie w zakupach!
Milcz!
Podrzyj podręcznik!
Daj odpisać koledze zadanie!
Odleć do innego słonecznego kraju!
***
Dalej dzieci powinny dojść do tego, że o zgodności, odmowie czy neutralności rozkazu można dyskutować a zależy to od zamiarów wydającego rozkaz, ale wykonalność rozkazu jest określona przez możliwości jego wykonawcy.
Wymyśl chociaż trzy rozkazy niewykonalne albo wykonalne: zgodne, odmowne i neutralne.
Napisz na kartce kolejne rozkazy – program dla nauczyciela, zgodnie z którym podszedłby do ławki i zebrał z niej papierki, które na niej leżą (wcześniej określ, o którą ławkę chodzi i przygotuj na niej papierki).
***
Pozbieraj kartki z rozkazami (programami) przygotowane przez dzieci, wybierz niektóre i wypróbuj je (najlepiej wybieraj błędne polecenia), na przykład jeżeli siedzisz za biurkiem a uczeń napisał „Wstań i idź naprzód”, przewróć się na biurko próbując zrobić krok naprzód. Oczywiście cała klasa będzie się śmiać, z wyjątkiem jednego ucznia – tego, który napisał program. Po wypróbowaniu niektórych „programów” oddaj uczniom ich prace z poleceniem, by wymienili się z kolegą i postarali się wykonać rozkazy, które mają przed sobą – nietrudno przewidzieć, że będą starali się znaleźć w pracy kolegi jak najwięcej błędów. Potem powinni wrócić do zadania i ponownie przygotować rozkazy.
Przygotuj dla kolegi program na przygotowanie tortu.
Wymyśł sobie jakiś taniec i zapisz kolejne kroki tańca jako program.
Przygotuj ciąg rozkazów pozwalających na włączenie i wyłączenie komputera.
Na następną lekcję przynieś dowolny przepis kucharski mamy i opracuj go jako ciąg rozkazów rozwiązujących proste zadania przy przygotowywaniu potrawy (żeby było jeszcze ciekawiej, mogą dzieci przynieść z domu nieco potrawy, która powinna powstać po wykonaniu rozkazów z przepisu).